• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Przybylska, Wałęsa, Tusk, Krauze i inni - inspirujące biografie

Magdalena Raczek
11 kwietnia 2021 (artykuł sprzed 3 lat) 
Biografie i autobiografie cieszą się sporą popularnością na rynku literackim. Zwykle sięgamy po tego typu literaturę, kiedy chcemy dowiedzieć się więcej o życiu znanych postaci. Biografie i autobiografie cieszą się sporą popularnością na rynku literackim. Zwykle sięgamy po tego typu literaturę, kiedy chcemy dowiedzieć się więcej o życiu znanych postaci.

Słynne powiedzenie mówi, że najlepsze historie pisze samo życie. Trudno się z tym nie zgodzić. Nic dziwnego zatem, że nie tylko powstają kolejne książki biograficzne i autobiograficzne, ale też wielu czytelników sięga po nie równie chętnie. Czytanie biografii jest bowiem przygodą, która pozwala nam lepiej poznać podziwianych przez nas ludzi, a także przyjrzeć się ich losom, dystansując się jednocześnie od własnego życia. Czasem lektura ta staje się niesamowitą podróżą po meandrach historii, innych kulturach albo przyczynkiem do lepszego poznania własnego podwórka i rodzinnego miasta. Przypominamy kilka ciekawych biografii znanych osób z Trójmiasta.



Recenzje książek z Trójmiasta



Biografie i autobiografie cieszą się dziś sporą popularnością na rynku literackim. Zwykle sięgamy po tego typu literaturę, kiedy chcemy dowiedzieć się więcej o życiu znanych postaci - sportowców, artystów, aktorów, polityków czy muzyków. Mimo że publikuje się obecnie wiele książek biograficznych, to tych naprawdę dobrze napisanych i wciągających nie jest tak dużo. Najlepsze biografie bowiem to te, które ukazują bohatera w sposób zróżnicowany i z wielu punktów widzenia, co nie jest zadaniem łatwym. Często wymaga to dotarcia do wielu ludzi, którzy znali lub znają daną postać, a czasem do archiwaliów, jeśli książka dotyczy postaci historycznej.

W naszym zestawieniu proponujemy biografie i autobiografie osób nam współczesnych, żyjących albo tych niedawno zmarłych. Są to lektury, wokół których było głośno, ponieważ każda z nich ukazuje postać znaną, popularną, a czasem kontrowersyjną z jakiegoś powodu. Będą wśród nich osoby publiczne, związane z polityką i historią Gdańska, a także artyści, muzycy, sportowcy oraz aktorzy. Nasz wybór jest subiektywny, zachęcamy również do własnych literackich poszukiwań.

"Walentynowicz. Anna szuka raju". "Walentynowicz. Anna szuka raju".

Biografie polityków



Często książki biograficzne piszą dziennikarze i reportażyści, którzy zgłębiali dany temat od dłuższego czasu. Tak było w przypadku głośnej biografii Anny Walentynowicz pt. "Walentynowicz. Anna szuka raju" (wyd. Agora), którą napisał duet trójmiejskich dziennikarzy - Dorota Karaś i Marek Sterlingow. Książka otrzymała Grand Press Nagrodę Czytelników w kategorii Książka Reporterska Roku 2020, znalazła się na liście 11 najlepszych książek 2020 roku według tygodnika "Polityka", a jej autorzy zostali ponadto niedawno laureatami nagrody Splendor Gedanensis za rok 2020. Książka jest nie tylko rzetelnym biograficznym śledztwem, ale i wciągającą opowieścią o kobiecie, której życie było nierozerwalnie związane z najważniejszymi wydarzeniami w powojennej Polsce.

Przeczytaj także: Top 10 najważniejszych książek 2020. Subiektywny ranking

Słynna suwnicowa to niejedyna bohaterka Solidarności, o której powstała książka. Legendarny przywódca Solidarności, a potem prezydent RP, laureat Nagrody Nobla i jeden ze stu najważniejszych ludzi XX stulecia według tygodnika "Time", pochodzący z Gdańska Lech Wałęsa również doczekał się wielu opracowań na swój temat, w tym i takich, które wywołały wiele kontrowersji. Jak słusznie zauważa wydawnictwo słowo/obraz terytoria "w życiorysie Lecha Wałęsy jest wszystko, czego potrzeba do heroicznej biografii - biedne dzieciństwo, walka o byt, udział w rewolcie robotniczej, strajki i więzienie, pokojowa Nagroda Nobla, lata opozycji, dramatyczne negocjacje z rządem, a na koniec wielkie zwycięstwo. Ale są też w nim karty nie do końca jasne, polityczne manewry". Trudno się z tym stwierdzeniem nie zgodzić. To chyba dlatego Wałęsa doczekał się takiej liczby biografii i książek na swój temat.

  • Lech Wałęsa doczekał się dużej liczby biografii i książek na swój temat.
  • Lech Wałęsa doczekał się dużej liczby biografii i książek na swój temat.
  • Lech Wałęsa doczekał się dużej liczby biografii i książek na swój temat.
Do najciekawszych należy zaliczyć opracowanie wspomnianej gdańskiej oficyny autorstwa Jana Skórzyńskiego pt. "Zadra. Biografia Lecha Wałęsy", dwie książki Jarosława Kurskiego "Wódz" (wyd. PoMost) oraz "Wódz. Mój przyczynek do biografii" (wyd. Agora), a także wywiad rzeka pt. "Ja. Rozmowa z Lechem Wałęsą" autorstwa Andrzeja Bobera i Cezarego Łazarewicza. Znakomici dziennikarze w pozbawionej retuszu rozmowie wspólnie przemierzają drogę, począwszy od lat dzieciństwa i młodości, poprzez pracę w Stoczni Gdańskiej, wypadki grudniowe w roku 1970, powstanie KOR-u, Wolnych Związków Zawodowych i Solidarności, wydarzenia sierpniowe 1980 roku, stan wojenny i okres internowania, okrągły stół w 1989, trudny okres prezydentury, aż po ostatnie lata. Po raz pierwszy Lech Wałęsa mówi też o życiu osobistym.

Księgarnie w Trójmieście


"Moja żona tramwajarka". "Moja żona tramwajarka".
W takim gronie nie mogłoby zabraknąć także Henryki Krzywonos-Strycharskiej - opozycjonistki, członkini NSZZ "Solidarność", sygnatariuszki gdańskich porozumień sierpniowych 1980, honorowej obywatelki Gdańska i słynnej tramwajarki. Jest ona bohaterką książki Agnieszki Wiśniewskiej pt. "Duża Solidarność, mała solidarność. Biografia Henryki Krzywonos" (wyd. Krytyka Polityczna). Fragmenty tej książki można znaleźć na stronie wydawnictwa. Niedawno ukazała się kolejna biografia Krzywonos pt. "Moja żona tramwajarka. Opowieść o Henryce Krzywonos-Strycharskiej" (wyd. Agora) autorstwa jej męża - Krzysztofa Strycharskiego. Żyjący w cieniu znanej żony, nazywany "panem Krzywonosem" Strycharski szczerze opowiada o życiu z Henryką, rodzinnych radościach i smutkach, o mierzeniu się z dziedzictwem Solidarności i obserwowanej z boku wielkiej polityce.

To oczywiście jedynie przykłady, bowiem w świecie polityki wiele osób pochodzi z Trójmiasta, jak choćby Bogdan Borusewicz, Jacek Kurski, Donald Tusk. Ten ostatni wydał niedawno dobrze przyjętą książkę pt. "Szczerze" (wyd. Agora), będącą osobistym dziennikiem, w którym opowiada o kulisach europejskiej polityki i kluczowych momentach polskiej i europejskiej historii ostatnich lat, zawierający także polityczne credo autora. Warto tu przypomnieć także książki Pawła Adamowicza: "Gdańsk jako wyzwanie" i "Gdańsk jako wspólnota" - obie wydane przez słowo/obraz terytoria (cała druga książka do pobrania TUTAJ). Choć nie są to autobiografie w klasycznym rozumieniu, to jednak prezydent Gdańska wiele w nich miejsca poświęca sobie jako gdańszczaninowi i miastu jako społeczności. Ostatnia książka Adamowicza to swoisty testament.

  • "Marzenia i tajemnice" autobiografia Danuty Wałęsy.
  • "Między nami" książka Małgorzaty Tusk.
  • "Szczerze" Donald Tusk.
  • "Gdańsk jako wspólnota" Paweł Adamowicz.

Biografie żon polityków



W tym miejscu nie można pominąć także publikacji, jakie wyszły spod piór pań stojących u boków ważnych polityków. Niejednokrotnie wywołują one wiele emocji i kontrowersji. Głośna była m.in. książka autobiograficzna Danuty Wałęsy pt. "Marzenia i tajemnice" (wyd. Literackie), spisana przez Piotra Adamowicza - dziennikarza i publicystę. Jest to opowieść Danuty Wałęsy, która mówi o wszelkich aspektach swojego życia - i tych osobistych, rodzinnych, i tych publicznych, związanych z działalnością polityczną męża. Bardzo osobista, szczera opowieść o życiu, miłości, rodzinie i politycznych przemianach. O tej autobiografii pisaliśmy szczegółowo w artykule "Ta cholerna polityka. Danuta Wałęsa wychodzi z cienia".

Drugą taką propozycją jest biografia żony Donalda Tuska, zatytułowana "Między nami" (wyd. Znak). Małgorzata Tusk podobnie opisuje swoje życie z punktu widzenia kobiety zaangażowanej w życie rodzinne i stojącej u boku ważnego polityka. Mówi: "Pamiętam, jak biegałam z brzuchem na manifestacje, stałam w kolejkach do pustych sklepów, robiłam dzieciom rosół na kości ze schabu, jak woziliśmy z Donkiem stoczniowcom arbuzy. Polityka zawsze była pasją mojego męża, a z pasją nie da się konkurować". Więcej na temat tej książki pisaliśmy w artykule: "Między nami"... dobrze jest? Małgorzata Tusk wydaje biografię".

Biografie artystów



"Mistrz offu" Jacek Fedorowicz. "Mistrz offu" Jacek Fedorowicz.
Publikacje dotyczące życia aktorów, muzyków, pisarzy i wszelkiego rodzaju artystów to najbardziej lubiany dział biografii i autobiografii, chętnie czytany przez fanów muzyki, kultury i sztuki. Na trójmiejskiej scenie nie brak znanych postaci ze świata kultury i sztuki. Jednym z nich jest Jacek Fedorowicz - znany satyryk, aktor, prezenter telewizyjny, artysta malarz, rysownik i felietonista, który był członkiem studenckiego teatru "Bim-Bom". W swojej nowej książce "Mistrz offu" (wyd. Wielka Litera) barwnie opowiada o tym, jak kręciło się w Polsce filmy kilkadziesiąt lat temu. Z ciepłym humorem i szczyptą ironii opisuje siermiężne czasy cenzury. Jest to jedna z wielu książek tego artysty, w której opisuje on swoje życie na tle czasów, w których przyszło mu żyć i tworzyć.

Podobnie - z dużą dozą humoru i satyry podchodzi do życia i twórczości Krzysztof Skiba, który w swojej autobiografii pt. "Skiba. Ciągle na wolności. Autobiografia łobuza" (wyd. Sine Qua Non) rozśmiesza, edukuje i zabiera nas w niezwykłą podróż na backstage swojego życia. Opowiada o udanym dzieciństwie, działalności konspiracyjnej, więzieniu, do którego trafił w latach 80., kulisach działalności Big Cyca i polskiego show-biznesu czy powstawaniu legendarnego Lalamido. Kolejne rozdziały książki są jak puzzle, które ktoś porozrzucał na dywanie rock and rolla. Jej współautorami są Jakub Jabłonka i Paweł Łęczuk. Rozmowę ze Skibą wokół książki przeczytacie na naszej stronie: "Krzysztof Skiba: Dziś wszystko bierze się na poważnie".

  • Promocja książki "Ania".
  • "Ania" - biografia Anny Przybylskiej.
  • "Kto się boi Doroty K.?"

Biografie aktorów



Bardzo głośno było o biografii gdyńskiej aktorki Anny Przybylskiej pt. "Ania" (wyd. Agora). Książka oparta jest na rozmowach z rodziną artystki oraz różnymi postaciami ze świata kina, głównie aktorami i reżyserami, którzy przez lata pracowali z Przybylską, od jej debiutu w "Ciemnej stronie Wenus" (1997), przez "Złotopolskich", "Sezon na leszcza" po "Bilet na księżyc" (2013), w którym stworzyła swoją ostatnią kreację aktorską. Więcej na temat tej biografii możecie przeczytać w naszym artykule "Biografia Anny Przybylskiej w księgarniach po wakacjach".

Niedawno zmarły wybitny sopocki aktor i reżyser - Ryszard Ronczewski, niezapomniany m.in. z filmu "Faraon", również doczekał się książki na swój temat. To wydana przez Muzeum Sopotu i miasto Sopot niezwykła publikacja pt. "Za kurtyną czasu. Ryszard Ronczewski w rozmowie z Gabrielą Pewińską". Książka jest zapisem rozmów prowadzonych z artystą niedługo przed jego śmiercią. Książkę można kupić w sklepie muzealnym Muzeum Sopotu.

Przeczytaj także: Słynni aktorzy, którzy pochodzą z Trójmiasta

Warto tu wspomnieć także o książce typu wywiad rzeka z wybitną aktorką, reżyserką i pedagożką teatralną - Dorotą Kolak pt. "Kto się boi Doroty K.?" (wyd. Gdański Kantor Wydawniczy i wyd. Oskar) autorstwa Barbary Kanold. Jest to publikacja z serii "Znani gdańszczanie", w którym autorka portretuje wybitne postaci nadmotławskiego grodu. Dotychczas opublikowane zostały wywiady m.in. z Jackiem Jassemem, arcybiskupem Tadeuszem Gocłowskim, Jerzym Młynarczykiem, Konstantym Andrzejem Kulką, Stanisławem Michalskim, Andrzejem Januszajtisem czy Andrzejem Perepeczką. O premierze książki o Dorocie Kolak pisaliśmy w osobnym artykule: "Fani nie zawiedli. Pełna sala na spotkaniu z Dorotą Kolak".

  • "Za kurtyną czasu" to wywiad rzeka z Ryszardem Ronczewskim.
  • "Za kurtyną czasu" to wywiad rzeka z Ryszardem Ronczewskim.
  • "Za kurtyną czasu" to wywiad rzeka z Ryszardem Ronczewskim.

Biografie muzyków



Trójmiejska scena muzyczna obfituje w znane i wybitne nazwiska, dlatego nie może dziwić fakt, że również w tej dziedzinie nie brak książek autobiograficznych. Powstała m.in. biografia zespołu Kombi, o której pisaliśmy TUTAJ, a także książki dotyczące życia i twórczości innych muzyków, tj. np. Agnieszka Chylińska - "Chylińska o sobie samej" (wyd. InRock) - to obszerny wywiad z piosenkarką, który opracowała Marta Szelichowska-Kiziniewicz. Godny uwagi jest także nowy wywiad rzeka z Tomaszem "Lipą" Lipnickim pt. "Jeżozwierz" (wyd. PRESSCOM), który ukazał się w marcu tego roku. Jest to podróż od dzieciństwa muzyka, poprzez kulisy powstawania legendarnego Illusion, burzliwe lata 90. do teraźniejszości. Szczera rozmowa o życiu, wzlotach i upadkach, przyjaźniach, związkach i pieniądzach. Wiele pytań o idee i poglądy, a także wydarzenia, które miały wpływ na twórczość jednego z najbardziej charakterystycznych muzyków rockowych w Polsce.

Przeczytaj także: Znani nie tylko w Trójmieście. O tych muzykach mówi się w Polsce i za granicą

Innym ciekawym wywiadem rzeką jest wydany pod koniec ubiegłego roku tytuł "Wrzeszcz! Mikołaj Trzaska. Autobiografia" (wyd. Literackie), który przeprowadzili z artystą Tomasz Gregorczyk i Janusz Jabłoński. Jest to wnikliwy portret jednego z najbardziej cenionych polskich improwizatorów na scenie światowej. Autobiografia Mikołaja Trzaski to bezkompromisowe i szczere podsumowanie pierwszej pięćdziesiątki i ponad trzydziestu lat aktywności muzycznej. Muzyk opowiada o dramatycznych losach swojej rodziny z okresu wojny, o Żydach i folksdojczach, wreszcie o wieloletnim przepracowywaniu traum. Razem z Mikołajem Trzaską przenosimy się w czasy jego młodości w PRL-owskiej rzeczywistości, czytamy o ekscesach Totartu i sceny yassowej. Trzaska zabiera nas w pełną zaskoczeń podróż po swoim życiu i świecie muzyki improwizowanej.

Przeczytaj także: Znani muzycy, którzy zaczynali w Trójmieście

Kolejnym takim wywiadem jest rozmowa ze znanym muzykiem - Adamem Darskim, znanym jako Nergal - "Nergal. Spowiedź heretyka" (wyd. Burda Media Polska) autorstwa dziennikarza naszego portalu Piotra Weltrowskiego i Krzysztofa Azarewicza. Lider zespołu Behemoth szczerze i bezkompromisowo mówi o dzieciństwie, dojrzewaniu, pierwszych miłościach czy fascynacjach muzycznych. Wspomina zarówno początki Behemotha, jak i burzliwe romanse czy znacznie poważniejsze związki. Rozmówcy Darskiego wiele czasu poświęcają poglądom muzyka na kwestie związane z religią, kościołem, historią, miejscem człowieka w społeczeństwie i rodzinie. Nie brakuje też refleksji na temat zakończonej sukcesem walki z białaczką.

Nie mogłoby tu zapewne zabraknąć również Tymona Tymańskiego i jego biografii zatytułowanej "ADHD - autobiografia", którą napisał Rafał Księżyk, specjalizujący się w książkach biograficznych muzyków (Muniek, Kazik, Brylewski, Stańko). Księżykowi udało się skłonić Tymańskiego do wspomnień, które zaczynają się od wątków bolszewickich w biografiach przodków, a kończą w drugiej dekadzie XXI wieku. Muzyk barwnie opowiada o swoim dzieciństwie i rodzinie, nałogowym słuchaniu płyt, wyzwalającej przygodzie z Totartem i odejściu lidera tego ruchu Zbigniewa Sajnoga do sekty Niebo. Prowadzi czytelnika przez kolejne lata swojej działalności artystycznej i opowiada o fascynujących ludziach, z którymi współpracował.

  • "Jeżozwierz" to biografia Tomasza Lipy Lipnickiego.
  • "Skiba. Ciągle na wolności" to biografia Krzysztofa Skiby.
  • "ADHD. Tymon Tymański. Autobiografia".
  • "Spowiedź heretyka" to biografia Nergala.
  • "Wrzeszcz! Mikołaj Trzaska. Autobiografia".

Biografie sportowców



Biografia Iwony Guzowskiej "Najważniejsza decyzja". Biografia Iwony Guzowskiej "Najważniejsza decyzja".
Jeśli chodzi o sportowców, to oczywiście nie brakuje w Trójmieście wielkich nazwisk. Wybitne postaci polskiego sportu również można poznać lepiej za sprawą książek na temat ich życia i kariery. Dariusz Michalczewski (Tiger) był niepokonanym bokserem przez 12 lat - m.in. o tym przeczytamy w dwóch książkach biograficznych. W "Tiger to ja" (wyd. Grupa Wydawnicza Foksal) opowiada o swojej karierze, o obecnym życiu ojca rodziny, biznesmena i społecznika, a także o kulisach współczesnego boksu zawodowego, najciekawszych walkach, postaciach i organizacjach bokserskich. Druga książka - "Tiger bez cenzury" (wyd. Agora) to prawdziwa historia chłopaka z gdańskiego falowca, który miał marzenia i smykałkę do boksu. W poszukiwaniu swego miejsca w życiu uciekł z komunistycznej Polski do Niemiec, trafił na szczyt zawodowego boksu, 23 razy broniąc tytułu mistrza świata.

Warto tu powiedzieć także o biografii Iwony Guzowskiej - bokserki i kickbokserki, wielokrotnej mistrzyni świata, Europy i Polski. W książce "Najważniejsza decyzja" (wyd. Galaktyka) Guzowska przedstawia nam swoją drogę na szczyt, która wymagała trudu i wysiłku, zanim mordercze treningi zaczęły przynosić efekty. Prócz kariery sportowej w publikacji poruszone zostały aspekty trudnego dzieciństwa, relacji z mężczyznami i polityki. Poznać w niej możemy kobietę z sercem wojownika.

  • "Tiger bez cenzury".
  • "Tiger to ja" - biografia Dariusza Michalczewskiego.

Biografie innych znanych postaci



Oczywiście na tym nie koniec. Z Trójmiasta pochodzi jeszcze wielu znanych ludzi i niektórzy z nich doczekali się (a inni doczekają się zapewne za jakiś czas) biografii. Przykładem może być Ryszard Krauze, zwykły chłopak z niewielkiego mieszkania na ulicy Warszawskiej w Gdyni, który trafił na czołówki list najbogatszych Polaków. W szczytowym momencie nazwisko Krauzego pojawiało się na światowej liście miliarderów z majątkiem szacowanym na 1,3 miliarda dolarów. O książce pt. "Depresja miliardera" (wyd. Czerwone i Czarne) z jej autorem Krzysztofem Wójcikiem rozmawialiśmy w artykule "Powstała książka o Ryszardzie Krauze. Autorem dziennikarz z Trójmiasta".

Kolejny znany wszystkim Polakom gdańszczanin to Jurek Owsiak - polski dziennikarz radiowy i telewizyjny, showman, filantrop, działacz charytatywny i społeczny. Założyciel i prezes Fundacji Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, pomysłodawca i organizator corocznego Finału WOŚP oraz Przystanku Woodstock. Powstały jak dotąd dwie biografie na jego temat: "Jerzy Owsiak o sobie" (wyd. Znak) Bartłomieja Dobroczyńskiego, gdzie Owsiak pierwszy raz opowiada o swoim życiu, podróżach i przygodach, a następnie "Obgadywanie świata" (wyd. Znak), gdzie przeczytamy m.in. o niesamowitej pasji Owsiaka, jaką są podróże po całym świecie.

  • "Obgadywanie świata" to biografia Jurka Owsiaka.
  • "Depresja miliardera" to biografia Ryszarda Krauzego.
  • "Idź własną drogą" Marek Kamiński.
  • "Świat według Janki" - książka o Janinie Ochojskiej.
W podróże po całym świecie zabierze nas również inna słynna gdańszczanka - Janina Maria Ochojska-Okońska - działaczka humanitarna, założycielka i prezes Polskiej Akcji Humanitarnej, a także astronomka. W książce "Świat według Janki. Rozmawiała Marzena Zdanowska" (wyd. Znak) przeczytamy o życiu na krawędzi, o przełamywaniu barier i pomaganiu. Jedna z najbardziej znanych polskich działaczek społecznych szczerze i przenikliwie mówi o świecie, którego nie zobaczymy w mediach. O miejscach, w których najgorsze zło spotyka się z największym dobrem. O tym, jak pomagać naprawdę.

Przeczytaj także: W podróż dookoła świata ze sztuczną inteligencją. Wywiad z Markiem Kamińskim

I na koniec w podróże bardziej ekstremalne zabrać nas może Marek Kamiński - podróżnik, innowator i filozof, który jako pierwszy na świecie zdobył oba bieguny Ziemi bez pomocy z zewnątrz. Jego pierwszą samotną wyprawą była podróż z rodzinnego Gdańska do Łodzi, gdy miał 8 lat. W wieku 15 lat samotnie popłynął statkiem towarowym do Afryki. Te i inne przygody podróżnika poznamy z bliska, czytając książki o jego wyprawach, a powstało ich kilkanaście, m.in. "Idź własną drogą", gdzie Kamiński opowiada o swoich duchowych zmaganiach, poszukiwaniach i odkryciach. Więcej na ten temat przeczytacie w artykule: "Podróżnik, który stał się pielgrzymem. O książce "Idź własną drogą" Marka Kamińskiego".

To oczywiście jedynie przykłady biografii i autobiografii znanych postaci ze świata polityki, biznesu, show-biznesu, kultury i sztuki. Zachęcamy was do własnych literackich poszukiwań.

Miejsca

Opinie wybrane

Wszystkie opinie (111)

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Relacje LIVE

Najczęściej czytane