W czwartek, w sali Sali Kongresowej AWFiS Gedania SA świętuje 95-lecie istnienia. Piłkarze jubileuszowy mecz rozegrali już miesiąc wcześniej. Nie ma bowiem zgodności co do dokładnej daty powstania. Jedni uznają za nią 15 sierpnia, inni, większość - 15 września. Nie podlega natomiast dyskusji wielka rola klubu nie tylko dla sportu, znaczona medalami olimpijskim, ale w okresie międzywojennym także w zakresie krzewienia polskości. Obecnie działają pod tą nazwą trzy odrębne podmioty, które szkolą w zakresie: siatkówki, piłki nożnej i wioślarstwa. Od piątku do końca roku w Muzeum Poczty Polskiej będzie można oglądać okolicznościową wystawę.
Spotkanie założycielskie Gedanii, udziałem 20-30 osób odbyło się w nieistniejącym już Domu św. Józefa przy dzisiejszej ul. Gancarskiej. Z inicjatywą mieli wyjść Jakub Bawelski i Edmund Matuszak. Miało to miejsce 15 sierpnia bądź miesiąc później 1922 roku. Tę drugą datę, jako właściwą zapisano w statusie klubu w 1933 roku. Początek klubowi dała sekcja piłkarska, którą założyli zawodnicy wywodzący się z Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół". Pierwszym prezesem został Konrad Rudolf, wiceprezesem Maksymilian Ruprecht, a sekretarzem Eugeniusz Kastalski.
"Entuzjaści, czynni sportowcy piłki nożnej, chcieli stworzyć klub sportowy, który w pierwszy rzędzie dawał im: 1 Zapewnienie należytego rozwoju najpopularniejszego sportu piłkarskiego oraz 2. Programowe rozgrywanie spotkań" - tak powody powołania Gedanii widział członek jej przedwojennych władz, Edward Kubalski, cytowany przez Janusza Trupindę w książce "KS Gedania - klub gdańskich Polaków (1922-53). PIŁKARZE ROZEGRALI JUBILEUSZOWY MECZ Z OKAZJI 95-LECIA JUŻ W SIERPNIU
OBECNIE DZIAŁAJĄCE KLUBY NAWIĄZUJĄCE DO TRADYCJI GEDANII Gdański Klub Sportowy Gedania 1922 80-416 Gdańsk ul. Hallera 201 adres kor.: 80-288 Gdańsk ul. Bulońska 16/18 tel. 604 235-261, 605 230-230
Gedania Spółka Akcyjna 80-505 Gdańsk ul. Czarny Dwór 12/3 tel.: 58 341 50 77
Gdańskie Towarzystwo Wioślarskie Gedania 80-758 Gdańsk ul. Siennicka 7 tel. 512 495-565
- Maksymilian Ruprecht wyznaczył jasno cel dla utworzonego klubu sportowego, chodziło o to, aby skoncentrować Polonię pod jego sztandarem. Początkowo działała sekcja piłkarska, w 1924 r. założono sekcję strzelecką, rok później lekkoatletyczną i następne: tenisową, bokserską, motorową i hokejową - podkreśla Trupinda, który jest kierownikiem Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku i tam właśnie od 15 września do 31 grudnia czynna będzie jubileuszowa wystawa z okazji 95-lecia Gedanii. Mimo że Polacy stanowili mniejszość w Wolnym Mieście to Gedania już pod koniec lat 20-tych poprzedniego wieku stała się klubem o największej liczbie członków w Gdańsku. Miała blisko 400 sportowców, w tym także kobiety, a liczba członków była dwukrotnie większa.
"Pomimo wszelkich szykan ze strony nam wrogo usposobionego elementu, mrówczą pracą wybił się na czoło miejscowych organizacji.(..." wychowuje na prawych i tęgich obywateli, odciągając ich od zepsucia przez wrogie czynniki" - tak mówił o Gedanii jej prezes w latach 1931-39, Wiktor Stankowski. Klub rósł w siłę, mimo braku środków finansowych i własnych obiektów. Dopiero na początku 1931 roku doczekał się na siedzibę przy obecnej ul. Jana z Kolna, w której mieściła się też sala gimnastyczna. Natomiast piłkarze sami dla własnych potrzeb zaadoptowali boisko przy Biskupiej Górce. W 1933 roku, właśnie, by zaoszczędzić piłkarze zrezygnowali z rywalizacji o mistrzostwo Polski, a skupili się jedynie na niemieckich rozgrywkach w Gdańsku. Doszli w nich do najwyższej ligi, choć Niemcy różnymi kruczkami regulaminowymi starali się opóźnić ten awans. W 1933 roku został mistrzem Wolnego Miasta. Mecze gromadziły ponad 2 tysiące osób.
- Dzieje Polonii w Wolnym Mieście Gdańsku to ważny temat z punktu widzenia kształtowania tożsamości współczesnych gdańszczan. 95. rocznica jest tylko pretekstem, aby przypomnieć dzieje, polskiego klubu sportowego w Gdańsku i aby przybliżyć rodziny go tworzące. Dzieje piłki nożnej w Gdańsku nie ograniczają się tylko do naszej Lechii Gdańsk - mówi Waldemar Ossowski, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. TEREN PO GEDANII W EWIDENCJI ZABYTKÓW
Wystawa w Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku, pl. Obrońców Poczty Polskiej 1/2 Muzeum Historyczne Miasta Gdańska uczci 95-lecie powstania polskiego klubu sportowego w Wolnym Mieście Gdańsku - Gedanii. Wystawę będzie można zobaczyć Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku w dniach 15 września - 31 grudnia 2017 r.
Założony w 1922 r. KS Gedania był dla Polaków z Wolnego Miasta Gdańska czymś więcej, niż tylko klubem sportowym - zrzeszał całe rodziny, których członkowie oddani byli klubowi na dobre i złe. Poprzez członkostwo w wyrażali swoje aspiracje, ambicje i okazywali patriotyzm. Wielu z nich aktywnie trenowało, niemal wszyscy kibicowali, ponieważ biało-amarantowe barwy świadczyły o obecności Polaków w Gdańsku. Gedania była najliczniejszym klubem sportowym w Gdańsku.
Poprzez zdjęcia, eksponaty, a także materiał video w Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku zostaną zaprezentowane losy kilku rodzin z Gedanii, np. Bellwonów, Flisykowskich, Jankowskich, Knoffów, Kurowskich, Majewskich, czy Małgorzewiczów. Wszystkie z nich były oddane klubowi, który rozwijał swoją działalność w wielu dyscyplinach sportowych, o czym świadczą medale, odznaki, zdjęcia czy liczne pamiątki rodzinne - najstarszą z nich jest legitymacja członkowska KS Gedania z 1929 r.
W trakcie wojny wielu gedanistów zostało zamordowanych lub zesłanych do obozów koncentracyjny za sam fakt, że działali bądź startowali w barwach polskiego klubu. Po wojnie reaktywacja klubu nastąpiła już 16 maja 1945 roku. Klub dochował się sześcioro medalistów olimpijskich.
Zygmunt Chychła w 1952 roku w Helsinkach zdobył pierwszy powojenny medal dla Polski na igrzyskach. Rok wcześniej i rok później bokser był także mistrzem Europy. W 1951 roku został uznany najlepszym sportowcem naszego kraju. Karierę musiał zakończyć w wieku zaledwie 27 lat. Zachorował na gruźlicę.
Na igrzyskach olimpijskich w latch 50-tych startowali też: Leszek Kudłacik i Zygmunt Milewski. Natomiast na kolejnego medalistę Gedania czekała do 1960 roku. Brunon Bending na igrzyskach w Rzymie zdobył brązl. Był też wicemistrzem Europy w 1965 roku, ale wówczas już był pięściarzem gdańskiej Polonii.
Piękną kartę zapisały siatkarki. Jadwiga Marko-Książek 1964 i 1968 roku z reprezentacją Polski zdobyła dwukrotnie brązowe medale olimpijskie. Wicemistrzyniami świata w 1952 roku były: Elżbieta Kurtz, Halina Tomaszewska i Katarzyna Welsyng, mistrzynią Europy w 2002 roku została Izabela Bełcik, a wicemistrzostwo kontynentu w 1951 roku zdobyły: Tomaszewska, Halina Orzechowska i Maria Pogorzelska.
W ligowej rywalizacji Gedania była mistrzem Polski dwukrotnie w latach 1953-54. Wygrała też ogólnopolską rywalizację w 1951 roku, ale wówczas oficjalnych tytułów nie przyznano. Ponadto gedanistki dwukrotnie zdobyły srebro w 1952 i 1991 roku.
W latach 70- i 80-tych chlubą klubu stali się też wioślarze. W Moskwie w 1980 roku osada Małgorzata Dłużewska, Czesława Kościańska zdobyła tytuł wicemistrzyń olimpijskich. Na igrzyskach startowali ponadto jako przedstawiciele Gedanii: Krzysztof Marek, Władysław Beszterda i Wiesława Kiełsznia i Urszula Niebrzydowska.
Po zmianach ustrojowych, gdy zaczęły padać kluby wielosekcyjne KKS Gedania, poszczególne sekcje klubu uzyskały autonomie, a następnie podzieliły się na niezależne od siebie kluby. Obecnie istnieją trzy: GTW Gedania (wioślarstwo), Gedania 1922 (piłka nożna) i Gedania SA (siatkówka).
Pierwszy przejął klubową przystań przy ul. Siennickiej. Szkoli głównie młodzież. Drugi na 25 lat otrzymał w dzierżawę boiska przy al. Hallera, powstałe w 2013 roku na terenie dawnej oczyszczalni Zaspa. Seniorska drużyna gra w IV lidze. Natomiast ostatni z nich jest na etapie poszukiwania lokalizacji do wybudowania hali. Sprzedał bowiem prawo wieczystej dzierżawy do historycznego terenu klubu, przy ul. Kościuszki. Część z tych środków deklaruje wydać na obiekt siatkarski. Na razie nie ma drużyny seniorskiej. Na bazie szkolnych klas sportowych szkoli młodzież.
Duży szacunek dla klubu, ktory w ciezkiej historii Gdańska zawsze zachowywał Polskość.
Żabianka
6 lat
672
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 17:34
Brawo Gedania! (1)
Szkoda, że miasto widzi tylko niemiecką Lechię drenującą kieszenie gdańszczan
rodzic
6 lat
197
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 19:12
Niemiec
Rue Bucu
Niemiec
6 lat
06
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 18:01
Budować silną Gedanię (1)
Miasto powinno sfinansować budowę stadionu na historycznym terenie na biskupiej Górce i pomóc w utrzymaniu i rozwoju klubu piłkarskiego z wielkimi tradycjami. Powinno być tak jak w Krakowie CRACOVIA i WISŁA a w Gdańsku Gedania i Lechia - niech te kluby konkurują miedzy sobą. Nie może być tak że miasto dokłada tylko do Lechii a Gedania klub z takimi tradycjami pozostaje z niczym.
gydanytz
6 lat
181
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 18:32
Polonia jest starsza od Lechii
Jeszcze są kowale i jaguar morena ex siedlce
6 lat
11
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 16:23
Oby na stulecie klub był w lepszej kondycji (1)
szczególnie żal kobiecej siatkówki, która ma spory potencjał
Lechista
6 lat
282
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 18:31
klubu już nie ma od lat.
6 lat
35
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 15:06
Nie no teraz po tym artykule to tam na pewno nie powstaną mieszkania. (3)
Chyba, że Po znowu wygra wybory, inaczej to ja tego nie widzę. Jak Budyń to odkręci i te 16,5 mln to jest problem.
misiek
6 lat
1914
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 17:39
A co ma budyń odkręcać towarzyszu z PiS?
Prokuraturę o możliwości popełnienia przestępstwa przez Stankiewicza zawiadomił, Prokuratorię także. to chyba w waszych Pisowskich rękach teraz, nie?
6 lat
44
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 15:42
(1)
Taki długi esemes z przekazem dnia wysłał ci towarzysz płaszczak? Przez to nie doczyścił porządnie kuwety.
6 lat
84
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 15:55
Nie mam nic przeciwko kotom.
Nic złego czyścić kuwetę i pisać smsa. Uwierz mi to nie pomoże w wygraniu wyborów przez PO. To musi być impuls tylko, że ludzie pamiętają te obietnice niespełnione. Pomyśl jak to zmienić. Może E=mc2 podróż w czasie, cofnąć się do 2008 r. W ta stronę kombinuj. To część.
piswygraznowu
6 lat
44
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 16:39
Smutek I zal
Szkoda,ze dla "prawdziwych" gdanszczan liczy sie , tylko Lechia... No ale coz skoro ci prawdziwi przyjechali tu po 1945... Dla nich Gedania i ludzie tu walczacy o polskosc nic nie znacza... Taki "gdandzczanin" moze "sprzedac" browar ( 100 milionow zl ) grupie Zywiec.... chyba nie zaplacili do dzis no dla niego nie ma to zadnej wartosci... To przykre,pozdrawiam wszystkich , ktorzy jeszcze dbaja o pamiec o tym polskim klub in
Kat
6 lat
387
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 16:22
To raczej pogrzeb
Tej Gedanii co była już nie ma.
Chlubne tradycje kultywuje jedynie prężna Gedania1922, ale to tylko piłka nożna.
Gedania SA to jak wiadomo firma handlująca terenami budowlanymi a że jeszcze kilku trenerom chce się szkolić dzieci to tylko chwała im za to.
Kibic
6 lat
246
Twoja opinia
Zmień treść
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2017-09-14 16:13
Gedania skonczyla sie w 2002 roku. Istniejace obecnie Gedanie maja ledwo kilkanascie lat. A obchody organizuje Gedania ktora sprzedala developerowi teren na Kosciuszki ktory mial sluzyc do celow sportowych. Kupili za bezcen a sprzedali za grube miliony
Rozegrane zostaną 34. kolejki, w których każdy zagra z każdym mecz i rewanż. Najlepsza drużyna awansuje do II ligi. Trzy ostatnie drużyny zostaną zdegradowane do IV ligi. Liczba spadkowiczów może zostać powiększona o tyle drużyn z województw: pomorskiego, zachodniopomorskiego, wielkopolskiego i kujawsko-pomorskiego, ile spadnie z II ligi.
Wyniki 28 kolejki
GEDANIA 1922 GDAŃSK - Pogoń II Szczecin 2:1 (1:0)
Wikęd Luzino - Unia Swarzędz 1:2 (1:1)
piątek
Noteć Czarnków - Cartusia Kartuzy
Polonia Środa Wielkopolska - Pogoń Nowe Skalmierzyce
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii. 
